Voedingsbodem Aquarium
Heb jij een voedingsbodem nodig?
In deze blog leg ik je uit of jij een voedingsbodem nodig hebt in je aquarium of niet. Als eerste ga ik dieper in op wat een voedingsbodem precies is en hoe je deze toepast. Ik zal je echter al verklappen dat ik geen fan ben van voedingsbodems! Waarom niet? Lees vooral verder. Daarbij geef ik je goede alternatieven en benoem hun mogelijkheden en beperkingen.
WAT is een Voedingsbodem Aquarium
Een voedingsbodem is een (humusrijke) bodemlaag (al dan niet verarmd) die enorm veel nutriënten bevat voor goede worteling en plantengroei. Vroeger werd gewoon potgrond gebruikt. Tegenwoordig zijn er speciale voedingsbodems op de markt, welke onder een laag zand of fijne grind geplaatst kunnen worden. Dit dus ten behoeve van goede (wortel)groei van planten. Het resultaat is dat planten beter groeien.
Wanneer een voedingsbodem in een aquarium?
Een voedingsbodem wordt onder een laag zand geplaatst. Ik houd van grondige schoonmaak en snoei in mijn aquarium en verplaats regelmatig mijn planten voor een verzorgde look. Ik reinig ook vaak de bodem om overtollig afval (detritus) te verminderen. Dit alles om een glashelder aquariumwater te hebben.
De kans dat je dan door de laag zand, de voedingsbodem aanraakt is eigenlijk 100 procent. Wanneer deze vrij komt in de waterkolom heb je 1 keer een bom aan nutriënten en vaak ook een stofwolk in je bak, wat nare gevolgen kan hebben voor je balans. Het vrijkomen zorgt ook voor een stofwolk, waardoor het een tijd duurt voordat de zwevende deeltjes weer bezinken.
Voedingsbodems geven enkel stoffen af aan de wortels (of waterkolom wanneer niet goed afgedekt) na verloop van tijd zijn ze uitgewerkt. Dit kan een flinke tijd duren.
Wil je voor een voedingsbodem gaan. Zorg dan dat je een goede laag zand over de bodem legt. Vaak wordt op de verpakking van de voedingsbodem aangegeven hoe dik de laag zand minimaal moet zijn. Zorg dat je voorzichtig bent tijdens het reinigen van je bodem en herschikken van je planten.
Al met al voor een mooie verzorgde plantenbak en zeker voor een aquascape gewoon niet praktisch.
Zijn er meer praktische oplossingen? Jazeker!
Hoogte in je aquarium aanbrengen?
Om veel hoogteverschil in je scape te creëren is een aqua soil noodzakelijk. (Filter)zand heeft over het algemeen een te fijne korrel waardoor er minder stroming/ruimte in de bodem zelf ontstaat. Het gevolg is een zuurstofloze omgeving waar rot in op kan treden van afvalstoffen. Deze worden niet meer verwerkt. Er ontstaat nauwelijks bodemrot in een aquasoil. Deze kleibolletjes zijn luchtiger en tevens van klei. Klei heeft de eigenschap om stoffen tot zich te nemen. Onder de soil kan je eventueel een dikke lavasplit leggen, al dan niet in waszakjes. Ook wordt er wel eens gewerkt met zogenoemde grindmatten of eggcrates. Op deze manier kan je flink de hoogte in werken.
Dit is goedkoper zodat je geen exorbitante bedragen kwijt bent aan zakken soil om hoogteverschil te krijgen in je aquarium.
Aquasoil De beste bodem voor in je bak?
Mijn advies voor aquascapers maar eigenlijk ook voor plantenliefhebbers, is om een Aquasoil te gebruiken. De betere merken zijn die van Tropica en ADA. Een aquasoil bestaat uit kleikorrels, meestal van dezelfde grootte waardoor het niet snel voorkomt dat de bodem dichtslibt. Zeker niet met regelmatig bodemonderhoud middels een “turkey baster”. Een soil heeft een bepaalde “uitwisselingswaarde” genaamd CEC. Dit staat voor “kationen uitwisselingswaarde”.
In het kort betekent het dat de soil stoffen kan aantrekken maar ook in de waterkolom kan loslaten. Daarbij zijn veel soils PH verlagend. De nutriënten in een soil en de uitwisselende werking kan na verlop van tijd afnemen en verdwijnen. Dit verschilt per soil. Dan nog is de soil een prima basis als bodem.
Je dient hem enkel met bijvoorbeeld wat cryptokorrels weer te voorzien van nieuwe voedingsstoffen. Ook zal je, je voedingsstrategie aan moeten passen naar een ruime dosering. Want nitraatlimitatie zonder een buffer in de soil is niet mogelijk. Aquasoil neemt dus bepaalde nutriënten op uit de waterkolom en slaat deze op in de soil zodat ze altijd beschikbaar zijn voor de planten.
Weet dat een aquasoil slechts een deel van de goede basis is. Goede verlichting, CO2 toevoeging (wanneer je met gekleurde planten of sterkere lichtintensiteit werkt) zijn ook absolute vereisten voor een topbak!
Belangrijk: Aquasoils vereisen in het begin van het indraaien van een aquarium een andere aanpak dan “inerte bodems” lees hiervoor de blog: Aquarium indraaien
Zandbodem of Grindbodem in je aquarium?
Zand en grind worden in de hobby vaak door elkaar gebruikt als benaming. Hierdoor onstaat er vaak verwarring tussen de hobbyisten bij advisering. Eerst eens het verschil tussen zand en grind. Wikipedia leert ons:
“Zand bestaat uit zeer kleine stukjes steen, zandkorrels, die in grootte variëren tussen 63 micrometer en 2 millimeter. Als de korrels kleiner dan 63 micrometer zijn heet de grondsoort silt; bij korrels groter dan 2 millimeter spreekt men van grind.”
Mijn advies en dat van velen: Gebruik geen zand met een te fijne korrel. Je bodem zal sneller dichtslibben met alle gevolgen van dien. Helemaal als je dikkere lagen gebruikt. Er zal een zuurstofloze omgeving ontstaan waar ammoniak in ontstaat en rot. Beter is het om grind te gebruiken.
Nitraatlimitering met zandbodem?
Zijn er goede resultaten met zand/grind te behalen? Ja zeker wel! Je voeding en je licht en co2 zullen alleen wel erg goed in orde moeten zijn. Houd ook rekening met de planten die je gebruikt.
Op veel internetfoto’s zie je namelijk de meest felle kleuren bij planten. En wanneer jij ze in je zandbodem zet blijven ze opeens vaal of kleuren ze totaal niet?
Dit alles heeft te maken met intens licht maar ook met nitraatlimitering. Nitraatlimitering kan alleen bij een Aquasoil.
Zand en grind zijn “inert” dat beteken dat zij geen voedingsstoffen bevatten en ook niks opnemen. Ik raad de beginner niet aan om aan nitraatlimitering te beginnen. Wat raad ik de beginner met een grind of soil wel aan?
Een complete all in one voeding. Verder raad ik aan om de basiskennis onder de knie te krijgen van verlichting, co2 toevoeging, optimale stroming creëren en wekelijks strak onderhoud en snoeitechnieken toepassen.
Al een hele rits aan vaardigheden nietwaar? Mocht je meer bedreven raken en zelf de losse elementen willen gaan toevoegen, kun je later altijd een losse voedingstoffen gaan gebruiken.
Wat kan je aan een zand/grindbodem toevoegen?
Moet je bij een zandbodem dan verder niks toevoegen? Nou, het hoeft niet maar voor betere groei bij de gewortelde planten (maar ook alle andere planten) zoals cryptocorynes en echinodorussen kan je het beste een cryptokorrel of kleibolletje steken zo nu en dan. Je gewortelde planten zullen dan beter groeien omdat ze tevens voeding in de bodem krijgen aangeboden.
Voedingsbodem Aquarium Conclusie:
Nou mijn mening weet je nu wel natuurlijk. Ga voor een aquasoil. Budget? Grind is zeker ook een optie. Hier wordt al jarenlang mee gewerkt in de aquariumhobby. Breng dan wel wat voeding aan in de bodem! Maar dus niet met een voedingsbodem!
Daarbij blijven de belangrijkste pijlers voor een mooi beplant aquarium of aquascape:
- Goede verlichting (aangepast op de behoefte van de planten). Een dimbare sterke verlichting met het volledige spectrum is zeker aan te raden. Heb je een budget ga dan voor iets minder intense verlichting en pas je planten er op aan. Vraag na op ons facebook forum wat geschikte planten zijn en wat geschikte verlichting is in jouw situatie. Een berichtje sturen kan ook natuurlijk!
- Optimale co2 levels (CO2 set noodzakelijk bij veel licht vragende planten) . Bij een lowlight setup heeft co2 toevoeging altijd meerwaarde maar is niet noodzakelijk.
- Een goede complete plantenvoeding. Al ruime ervaring? Dan kan je kiezen voor losse voedingsstoffen.
- Kies bewust je planten! Vaak gaat het daar fout en kiest men planten terwijl deze teveel eisen hebben, waar men niet aan kan voldoen (intens licht en co2). Weet dat planten altijd afgebeeld worden in hun meest mooie kleuren en vormen. Vaak wordt dit bereikt met de meest optimale omstandigheden (soil, co2 en intens licht en nitraatlimitering).
TIP: Weet dat planten die weinig licht nodig hebben het vaak ook gewoon goed doen onder intense verlichting!
In het stappenplan vind je ook informatie over welke bodem je kan kiezen. Deze informatie is soortgelijk aan deze blog!
Op zoek naar de juiste basis aquarium producten?
Nog hulp nodig?
Wij besteden veel aandacht aan onze blogs en proberen je zoveel mogelijk heldere informatie te verschaffen! Mocht jij nog vragen hebben, word dan zeker lid van onze gezellige Facebook community, volg ons op Instagram voor aquarium inspiratie, of stel je vraag aan ons door een bericht te plaatsen onderaan onze blogartikelen!
Zoals altijd, Succes!
Michael Kroon
Ik heb deze website opgericht om jou te helpen met je aquarium. Lees het gratis stappenplan en meld je aan in onze leuke facebookgroep!
3 reacties
Ik ben bezig mij aquarium in te richten .ik heb op de bodem voedings aarde leggen met daarop fijn grind .nu ben ik bezig met plantjes te zetten .maar steeds kom de voedings aarde naaf boven en heel me water weer vies .het lijk net turf .blijf zwerven door me water .en dr blijf een groene gloed in me water .wat kan ik hieraan doen
Mvg
Hoi! als tip kan ik je geven om te beplanten zonder water (klein laagje water tot aan de bodem) zodat het opstuiven van de voedingsbodem niet voor zal komen. NA het beplanten voorzichtig vullen. Het opstuiven van een voedingsbodem is helaas 1 van de grote nadelen inderdaad. groeten,