Temperatuur in je aquarium

Alles wat je moeten weten over de temperatuur in je beplante aquarium

Als aquariumliefhebber weet je dat de temperatuur in een beplant aquarium van cruciaal belang is voor de gezondheid van zowel de planten als de vissen. Maar wat is temperatuur eigenlijk en hoe wordt dit gemeten?

Temperatuur is de mate waarin een stof, in dit geval water, warmte bevat. Het wordt uitgedrukt in graden Celsius (°C) of Fahrenheit (°F). Wij gebruiken uiteraard Celsius. De temperatuur is zeer belangrijk om continue te monitoren omdat bij te warme of te lage temperaturen voor levende dieren snel problemen kunnen ontstaan. Aquariumplanten kunnen meestal een bredere range aan temperatuur aan. 

Waterwaardes testen is een belangrijk onderdeel in de aquariumhobby. Er zijn veel manieren om uiteenlopende waardes te testen. Denk aan een testkit, teststrips, digitale meters en meer! Lees in de blogs hoe je een waarde het beste kan meten!

Temperatuur aquarium meten

In een aquarium wordt de watertemperatuur vaak gemeten met een (digitale) thermometer. Er zijn vele verschillende soorten aquarium thermometers beschikbaar. Digitale thermometers hebben vaak een betere precisie en kunnen bijvoorbeeld ook alarmen afgeven bij te hoge of te lage temperaturen. Je hebt ze dus in allerlei maten, vormen soorten. Zelfs met WIFI en Bluetooth als je daar behoefte aan hebt. Je hebt continue meters maar ook thermometers die je even in het water houdt en daarna weer opbergt. Naarmate je gevorderd raakt kan je prima voelen of je aquariumwater goed op temperatuur is. Dit scheelt weer een thermometertje die zichtbaar in je bak hangt :).  Een ander optie is, om weinig techniek zichtbaar te hebben een inline verwarming te kopen die je aansluit op de slang van je externe filter. 

Een verwarmingselement dient nooit droog komen te staan! Zeker niet wanneer er geen uitschakelingsbeveiliging aanwezig is. De temperatuur zal dusdanig oplopen dat het beschermende glas van een conventionele verwarmingstaaf makkelijk zal breken soms kan dit zelfs met een knal gepaard gaan. Opletten dus!

Op zoek naar de juiste basis aquarium producten?

Ideale temperatuur voor een beplant aquarium

In een beplant aquarium is natuurlijk de temperatuur voor de vissen het belangrijkste. Dit zijn immers levende dieren. Maar we willen allemaal een mooie en weelderig groeiend plantenbestand hebben. We moeten dus een balans opzoeken tussen de behoefte van vissen en planten. Wanneer je vissen aanschaft in de speciaalzaak staat er vaak een temperatuuraanduiding bij met een minimale en maximale temperatuur. Ik probeer de vissen altijd op de minimaal aanbevolen temperatuur te houden. Waarom? vraag je je af. Nou dit heeft allemaal te maken met de mate van het afvalmateriaal. 

In je aquarium vergaan een hoop organische materialen zoals plantenresten, vissenpoep, visvoeding en soms een onopgemerkt dood diertje. Wanneer je bijvoorbeeld een dode vis in water legt van 20 graden of van 30 graden zal je een flink verschil zien in het verteringsproces. De vis zal vergaan en er wordt onder andere ammonia en ammoniak gevormd. Dit gebeurt geleidelijker bij lagere temperaturen. Wat uiteindelijk een mindere belasting voor je aquarium vormt. Uiteraard dienen dode vissen zo snel mogelijk verwijderd te worden, hetzelfde geldt voor al het andere organische materiaal zoals plantenbladeren, overtollig vissenvoer, uitwerpselen etcetera. 

De temperatuur waar ik mijn aquarium of aquascape op draai is vaak rond de 22 a 23 graden. Garnalenaquaria houdt ik zelfs nog lager (rond de 20 a 21 graden). Ik kies mijn levende dieren ook uit op temperaturen van rond de 22 a 23 graden. Deze temperatuur is namelijk geschikt voor vrijwel alle aquariumplanten.  Tijdens het uitvoeren van de hobby heb ik nog nooit problemen gemerkt bij vissen en planten in deze temperatuurranges. 

Wanneer je vissen houdt op hogere temperaturen (tussen de 26 a 30 graden), heb je een grotere uitdaging om je aquarium vrij te houden van algen, omdat het verteringsproces, groeiproces, de stikstofcyclus en het metabolisme van dieren en planten veel sneller verlopen. Ook ziekteverwekkers, parasieten en ongedierte zullen zich sneller vermenigvuldigen. De levensduur van vissen zal verkorten door de snelle stofwisseling.  Je aquarium staat als het ware in een turbostand. Verder leveren hogere temperaturen een vermindering van zuurstof op. Al met al zaken waardoor de balans in een aquarium sneller ontregeld kan raken. Als laatste raakt de inhoud van je portemonnee ook ontregeld!

Wanneer je speciale soorten vissen houdt die hoge temperaturen nodig hebben zal je er niet aan ontkomen en dien je je goed in te lezen op de gespecialiseerde websites en fora voor deze specifieke soorten. Echter zoals eerder al verteld richten wij ons op beplante aquaria met commercieel verkrijgbare planten en gangbare vissen. 

Temperatuur in je aquarium aanpassen

In een aquarium gebruiken wij vaak verwarmingstaven of (vind ik persoonlijk mooier) inline verwarmingselementen die aangebracht worden op de outflow van de filterslang van je externe filter. Diverse externe filters zijn bijvoorbeeld ook ingericht zodat er een verwarmingsstaaf in de filter geplaatst kan worden. Ideaal want dan heb je dat lelijke ding niet in je aquarium hangen.De verwarmingselementen zijn regelbaar en het makkelijkste is dus ook dat je de temperatuur verhoogt of verlaagt middels het element. 

Wil jij je temperatuur snel verlagen omdat het bijvoorbeeld zomer is en snikheet? Lees dan zeker eens deze blog hoe je Aquarium koelen! Een aquariumventilator in de zomer kan uitkomst bieden om de temperatuur een aantal grader lager te houden dan de omgevingstemperatuur. 

temperatuur aquarium

KAn je aquarium verversen met koud water?

Is je temperatuur te hoog vanwege een defect aan een verwarmingselement of omdat het snikheet is in de zomer? Een waterwissel met wat koeler water zou dan een tijdelijke oplossing kunnen zijn. Overdrijf dit niet! Wanneer je koud water toevoegt en de temperatuur daalt te snel zal je snel apatisch gedrag bij je vissen zien. Ze worden minder beweeglijk, gaan zich verstoppen en op de bodem liggen. Na verloop van tijd kan het zelfs zijn dat ze helemaal niet meer bewegen en moeite hebben om recht te blijven zwemmen. Deze symptomen wijzen op een veel te grote temperatuurdaling. Door de snel dalende temperatuur zijn de vissen in shock geraakt en kunnen overlijden. Probeer zo snel mogelijk, maar stapsgewijs de temperatuur naar de aanbevolen waardes te verhogen om niet nog meer schade aan te richten. 

Op zoek naar de juiste basis aquarium producten?

Conclusie temperatuur (Celsius) Aquarium

Veel Aquariumplanten gedijen het beste bij een watertemperatuur tussen de 20 en 25 graden Celsius. Een te lage temperatuur kan ervoor zorgen dat de groei van de planten teveel wordt vertraagd, terwijl een te hoge temperatuur de planten kan beschadigen of zelfs doden. Bij te lage temperaturen kunnen planten gaan verwelken en krijgen ze gele of bruine bladeren. Bij te hoge temperaturen kunnen de bladeren van de planten bruin worden en afsterven. Het is daarom belangrijk om een constante watertemperatuur te handhaven om de groei en ontwikkeling van de planten te optimaliseren.

Over het algemeen geldt dat hoe lager de temperatuur, hoe minder belasting er op het aquarium komt te staan. Een temperatuur tussen de 22 en 25 graden Celsius is ideaal voor de meeste tropische vissen, maar sommige soorten zoals bijvoorbeeld discusvissen gedijen het beste bij een watertemperatuur tussen de 26 en 30 graden Celsius. Bij te lage temperaturen worden vissen sloom en inactief en kunnen ze last krijgen van ademhalingsproblemen. Te hoge temperaturen kunnen gevaarlijk zijn voor de vis. Het is belangrijk om te weten welke temperatuur jouw vissen nodig hebben en deze constant te houden om stress bij de vissen te voorkomen. Een goede speciaalzaak vermeld dit bij de aankoop.

Om de watertemperatuur te verhogen, kan gebruik worden gemaakt van een aquarium verwarmingselement. Deze worden vaak automatisch geregeld en houden de watertemperatuur constant. Om de watertemperatuur te verlagen, kan bijvoorbeeld een koelventilator worden gebruikt die warmte uit het aquarium haalt.

Het handhaven van een wat lagere temperatuur waarbij vissen en planten nog steeds goed gedijen in het aquarium heeft ook andere voordelen. Zo kunnen bijvoorbeeld algen en ziekteverwekkers zich minder snel ontwikkelen, zal er een trager verteringproces zijn van organisch afvalmateriaal bij lagere temperaturen, waardoor het aquarium gezonder en stabieler. 

Kortom, de temperatuur in een beplant aquarium is van cruciaal belang voor zowel de planten als vissen, maar ook voor de stabiliteit van een beplant aquarium.

Nog hulp nodig?

Wij besteden veel aandacht aan onze blogs en proberen je zoveel mogelijk heldere informatie te verschaffen! Mocht jij nog vragen hebben, word dan zeker lid van onze gezellige Facebook community, volg ons op Instagram voor aquarium inspiratie, of stel je vraag aan ons door een bericht te plaatsen onderaan onze blogartikelen!

Zoals altijd, Succes!

Picture of Michael Kroon

Michael Kroon

Ik heb deze website opgericht om jou te helpen met je aquarium. Lees het gratis stappenplan en meld je aan in onze leuke facebookgroep!

Gratis Aquarium Stappenplan

Benieuwd naar mijn aquarium waterwaardes? Klik op de waarde om meer te leren!

Element/Stof/verbinding Aanbevolen
0 mg/l
0 mg/l
0 mg/l
20-30 mg/l
5-8 dGH
6-10 dGH
0,5-1 mg/l
1-3 mg/l
22 tot 24 graden Celsius
30 mg/l
5-10 mg/l
Potassium (Kalium)
10-30 mg/l
10-15 ppm

*opmerking: De waterwaardes zoals, in de tabel beschreven, zijn een richtlijn in welke range ik mijn beplante aquaria houd, van 40 liter of meer. Ik maak gebruik van de Estimative Index voedingsstrategie, Co2 toevoeging, voldoende licht en goede (externe) filtratie. Mijn aquaria zijn altijd flink gevuld met een mix aan aquariumplanten (traag en snelgroeiers). Fijn grind of aquasoil gebruik ik graag. Voor aquasoil geldt dat waterwaardes zoals de PH en KH (tijdelijk) beinvloed worden door de soil (verlaagd). Voor aquascapes, aquaria zonder CO2 toevoeging, aquaria met uitsluitend traagroeiende planten zouden mogelijk andere voedingswaardes gehanteerd moeten worden. Elk aquarium is uniek. Vissen moeten altijd centraal staan in het nastreven van ideale leefomstandigheden.

Deel deze blog met je aquariumvrienden!

Meer aquariumblogs lezen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *