Nitriet in je aquarium

Leer wat nitriet (NO2) is, wat de effecten zijn van een nitrietpiek en hoe je het kan voorkomen in je aquarium.

Een van de dingen waar beginnende hobbyisten erg bang voor zijn is de zogenoemde “Nitrietpiek”. Daarom is het zeer belangrijk om te weten wat de stof Nitriet is en wat het doet in je aquarium. Vandaar dat ik deze no-nonsense blog met praktische informatie schrijf. Belangrijk is om te weten wat nitriet nou precies is, hoe je een nitrietpiek kan voorkomen en hoe je eventueel aanwezig nitriet kan verlagen. Nitriet is niet perse direct schadelijk voor je aquariumplanten, maar al wel heel snel voor je aquariumdieren. Lees daarom zeker verder!

Waterwaardes testen is een belangrijk onderdeel in de aquariumhobby. Er zijn veel manieren om uiteenlopende waardes te testen. Denk aan een testkit, teststrips, digitale meters en meer! Lees in de blogs hoe je een waarde het beste kan meten!

Wat is nitriet?

Nitriet is een stikstofbron gevormd door bacterien in je aquarium.  Deze stikstofbron is onderdeel van de stikstofcyclus en wordt (wanneer een aquarium goed gekoloniseerd wordt door “gunstige” bacteriën) vrij snel omgezet in het niet giftige Nitraat (NO3), wat op zijn beurt weer wordt opgenomen kan worden door de aquariumplanten als een van de belangrijkste voedingsbronnen. Nitriet is weliswaar minder giftig dan Ammoniak maar nog steeds kan het in relatief kleine hoeveelheden al dodelijk zijn voor je aquariumdieren. Nitriet is verder ook niet bruikbaar voor je planten als voedingsbron. Waarom ontstaat er soms een nitrietpiek bij hobbyisten?

In de blog stikstofcyclus in je aquarium hebben we dit al beschreven, maar het is goed dat elk beginnend aquariaan leert wat zo’n stikstofcyclus nou precies inhoudt Wanner een aquarium nog niet “ingedraaid” is kan er een nitrietpiek ontstaan. Vaak zien we een nitrietpiek dan ook voorbij komen in de opstart van een aquarium. In de blog aquarium indraaien vertellen we je precies, hoe je veilig een aquarium kan opstarten. In het begin zijn er, in een net gevuld aquarium, nauwelijks bacteriën aanwezig in de bodem en het filter. Naarmate de tijd vordert zal organisch materiaal vergaan en vervallen in basiselementen zoals ammonium/ammoniak (NH3 en NH4).  Wanneer er ammoniak in je aquarium ontstaat zullen bacteriën genaamd Nitrosomas bacteriën zich gaan vermenigvuldigen. Zij vormen dit in de stikstofverbinding Nitriet (No2). Nitrobacter bacteriën zijn verantwoordelijk voor de omvorming van Nitriet (NO2) naar Nitraat (NO3). Deze bacteriën vermenigvuldigen zich over het algemeen langzamer waardoor er dus een nitrietophoping kan ontstaan in de opstartfase.

Een ander voorbeeld kan zijn wanneer er te grondig een filter is gereinigd, er anearobe omstandigheden zijn ontstaan (te wierig zuurstof voor de bacteriën in het filter/bodem Aquarium) of dat er een stof in het aquarium is toegediend wat de bacteriën gedood heeft.

Als de kolonie een flinke klap krijgt te verduren kan het dus zijn dat het vermenigvuldigingsproces opnieuw moet beginnen. Waardoor er dus wederom kans ontstaat op een nitriet ophoping.

Waardes vanaf 0.2 mg/l NO2 zijn al schadelijk voor je aquariumdieren.

Lees verder om te leren wat je kan doen om een nitrietpiek te voorkomen en wat je kan doen wanneer je een nitrietpiek hebt. 

Hoe je No2 niveau meten in je aquarium?

Nitriet kan je meten middels teststrips en of druppeltesten. Ik zelf gebruik voornamelijk de teststrip. Wanneer een teststrip ook maar enigzins verkleurd weet ik genoeg en ga ik actie ondernemen. Een precieze meting vind ik persoonlijk niet belangrijk omdat de marge waarin NO2 nog niet in schadelijke hoeveelheden aanwezig kan zijn zeer klein is. Overschrijding van de grenswaarde van 0,2 mg/l kan al zeer snel overschreden worden.

Een druppeltest is nauwkeuriger waardoor je ook een meer preciezere waarde kan aflezen. Echter ben ik dus van mening dat wanneer er nitriet gemeten wordt en er levende dieren in je aquarium zijn er direct actie ondernomen moet worden.

Lees verder om te leren wat je precies kan doen!

Verder, wanneer je aquarium is ingedraaid, je aquariumplanten goed groeien en je vissen hebt toegevoegd zal je merken dat de bacteriekolonie sterk aanwezig is en je niet zomaar ammoniak of nitriet in je water zal meten. Testen op deze twee stoffen in een latere fase van aquariumhouden doe je dan ook alleen wanneer je apart gedrag bij je vissen ziet. 

Lees verder om te leren op welke symptomen je kan letten. 

EEn mooi helder aquarium? deze producten gebruik ik zelf:

effecten van te hoge nitriet NO2 concentraties in je water

Wanneer Nitriet (NO2) zich ophoopt en in gevaarlijke waardes aanwezig is in je aquarium zal je dat vooral merken aan de levende dieren in je aquarium. Aan Aquariumplanten zal je weinig tot niets zien op korte termijn omdat een nitrietpiek voor hen niet zo schadelijk is. Symptomen van een Nitrietvergifting kunnen de volgende zijn:

  • openstaande kieuwen en een moeilijke snelle “ademhaling”
  • afzondering
  • lusteloosheid
  • liggen op de bodem
  • rode (geïrriteerde) huid/ bruine kieuwen
  • eventueel verhoogde slijmproductie van de huid
  • verkramping/apathisch gedrag van het aquariumdier 
  • Zwemmen aan de oppervlakte happend naar lucht


Deze symptomen kunnen zeer snel optreden bij gevaarlijke waardes en brengen schade aan je levende dieren toe. Het is dan ook noodzakelijk om direct actie te ondernemen om verdere schade te voorkomen. Wanneer je niet ingrijpt zullen veel dieren komen te overlijden. Lees verder hoe je het snelst Nitriet verlaagt in je aquarium.

nitriet in je aquarium voorkomen

Voorkomen is beter dan genezen, zegt men altijd! Dat geldt zeker voor een nitrietpiek wat zeer gevaarlijk kan zijn voor vissen en andere wezentjes in je aquarium. Maar hoe voorkom je een nitrietpiek? Kun je het überhaupt voorkomen tijdens het opstarten van een aquarium? hieronder een aantal tips om de N02 ophoping in je aquarium te voorkomen. 

Zoals ik al schreef ontstaat er een ophoping in je aquarium van Nitriet tijdens de opstart omdat er nog te weinig bacteriën aanwezig zijn die de nitriet snel omzetten naar het minder schadelijke Nitraat.

Het is daarom raadzaam om echt nog even te wachten met het plaatsen van vis in je aquarium. Totdat de stikstofcyclus voltooid is.

Één van de beste manieren om je bacteriekolonie een kickstart te geven is, om filtermateriaal uit een reeds ingedraaid filter over te zetten in je nieuwe aquariumfilter.

Deze bacteriën moeten alleen dan wel gevoed worden met ammonia om zich te kunnen vermenigvuldigen. Het plaatsen van enkele sterke vissen zou dan een optie zijn, of het toevoegen van wat vissenvoer.

Mijn advies is bij levende dieren is dan wel om dagelijks de nitriet te meten en te monitoren om zeker te weten dat de wezentjes niet in de problemen komen. 

Wil je helemaal veilig zitten dan zou je, vooral wanneer je een Aquasoil als bodem hebt, een Dark start kunnen uitvoeren. Dit is 1 van de veiligste manieren. Lees er alles over in de blog “Dark start Aquarium”. Ook tijdens deze manier van opstarten is het raadzaam om te meten en uit te testen of er genoeg bactierien aanwezig zijn in je aquarium voordat je levende dieren gaat toevoegen. 

Nitriet aquarium

No2 in je aquarium verlagen

In geval van nitriet vergiftiging is eigenlijk de enige directe manier om direct grote hoeveelheden water te verversen en dit te herhalen totdat Nitriet onder de grenswaarde is gezakt. Op het moment dat vissen symptomen vertonen en er veel Nitriet wordt gemeten mag je spreken van een serieuze situatie. Meerdere keren water verversen is dan ook vaak noodzakelijk. Doe dit wel zoveel mogelijk op de zelfde temperatuur als het aquariumwater om nog meer stress te voorkomen. 

Neem zoveel mogelijk de oorzaken van de ammoniak of nitriet weg door eventuele dode vissen en planten als ook voedselresten op te ruimen. Tijdelijk een bruissteentje met lucht toedienen is raadzaam omdat Nitriet opname van zuurstof in het bloed bemoeilijkt.

Monitor de nitriethoeveelheid dan ook nauw de aankomende tijd omdat de Nitriet zich langzaam weer kan ophopen wanneer de bacteriën die het omzetten nog onvoldoende zijn vermenigvuldigd. 

conclusie nitriet aquarium

Nitriet is dus een zeer belangrijke parameter voor de waterkwaliteit in je aquarium en kan zeer schadelijk zijn voor de gezondheid van je vissen. Zorg ervoor dat je tijdens de opstart regelmatig het nitrietniveau in je aquarium meet en dat je de juiste maatregelen neemt wanneer je nitriet meet en er vissen in je aquarium aanwezig zijn. 

Met een goed ingedraaid aquarium en een ingedraaid filter zal je na verloop van tijd merken dat meten op ammonia en nitriet overbodig worden. Je zal dit dan alleen doen wanneer je apart gedrag bij je levende dieren opmerkt.

Via deze webshops bestellen wij onze aquarium producten

Nog hulp nodig?

Wij besteden veel aandacht aan onze blogs en proberen je zoveel mogelijk heldere informatie te verschaffen! Mocht jij nog vragen hebben, word dan zeker lid van onze gezellige Facebook community, volg ons op Instagram voor aquarium inspiratie, of stel je vraag aan ons door een bericht te plaatsen onderaan onze blogartikelen!

Zoals altijd, Succes!

DEZE BLOG IS GESCHREVEN DOOR:

Michael Kroon

Michael Kroon

Ik heb deze website opgericht om jou te helpen met je aquarium. Lees het gratis stappenplan en meld je aan in onze leuke facebookgroep!

Gratis Aquarium Stappenplan

Hieronder een leerzame video waarin alles nog een keer wordt uitgelegd:

Video afspelen

Benieuwd naar mijn aquarium waterwaardes? Klik op de waarde om meer te leren!

Element/Stof/verbinding Aanbevolen
0 mg/l
0 mg/l
0 mg/l
20-30 mg/l
5-8 dGH
6-10 dGH
0,5-1 mg/l
1-3 mg/l
22 tot 24 graden Celsius
30 mg/l
5-10 mg/l
Potassium (Kalium)
10-30 mg/l
10-15 ppm

*opmerking: De waterwaardes zoals, in de tabel beschreven, zijn een richtlijn in welke range ik mijn beplante aquaria houd, van 40 liter of meer. Ik maak gebruik van de Estimative Index voedingsstrategie, Co2 toevoeging, voldoende licht en goede (externe) filtratie. Mijn aquaria zijn altijd flink gevuld met een mix aan aquariumplanten (traag en snelgroeiers). Fijn grind of aquasoil gebruik ik graag. Voor aquasoil geldt dat waterwaardes zoals de PH en KH (tijdelijk) beinvloed worden door de soil (verlaagd). Voor aquascapes, aquaria zonder CO2 toevoeging, aquaria met uitsluitend traagroeiende planten zouden mogelijk andere voedingswaardes gehanteerd moeten worden. Elk aquarium is uniek. Vissen moeten altijd centraal staan in het nastreven van ideale leefomstandigheden.

Meer aquariumblogs lezen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *