Aquarium opstarten / Aquarium Waterwaardes / Ijzer (FE) in je Aquarium

Ijzer (FE2) toevoegen in je aquarium

Leer in deze blog alles over hoe belangrijk ijzer is voor je aquariumplanten en hoe je ijzer kan toevoegen

IJzer is verantwoordelijk voor een groot aantal metabolische processen in de aquariumplant, waaronder de vorming van chlorofyl en andere pigmenten. Ijzer valt echter onder de microvoedinfgstoffen en aquariumplanten gebruiken er slechts een zeer kleine hoeveelheid van in vergelijking met macrovoedingsstoffen zoals mitraat fosfaat of kalium. Een aquariumplant gebruikt ongeveer 100 keer zoveel stikstof als ijzer voor de groei. In de hobby wordt er veel aandacht besteed aan ijzer en een hardekkige mythe is dan ook dat meer ijzer de planten roder maakt. Wij hebben een blog geschreven in hoeverre deze aanname op waarheid berust over “rode aquariumplanten”!

Goed ijzer dus, belangrijk voor je aquariumplant maar hij heeft het element in mindere hoeveelheden nodig dan andere stoffen. Een ijzerwaarde tussen de 0,5 en 1,5 wordt als ideaal beschouwd voor een beplant aquarium.

Effecten van te weinig ijzer in je aquariumwater

Ijzer is een immobiele voedingsstof in een plant. Dit betekent dat planten het niet gemakkelijk verplaatsen zodra het op zijn plaats is gefixeerd, en dus vertoont ijzertekort zich altijd in nieuwere groei. Voor mobiele voedingsstoffen zoals stikstof of kalium kunnen planten ze van oudere bladeren naar nieuwere bladeren verplaatsen als de toevoer onvoldoende is – dit leidt tot verslechtering van oudere groei in plaats van nieuwere groei.

Alls je dus helemaal geen ijzer toevoegt en er in je leidingwater ook te weinig zit zou het dus kunnen zijn dat je een gebrek gaat zien in de nieuwe groei bij een plant. Houd er rekening mee dat er ook veel andere niet-voedingsfactoren zijn die ervoor kunnen zorgen dat een plant kleur verliest in de groei – waaronder aanpassingsstress vanwege het verplaatsen naar andere waterwaardes, verandering / verzwakking van verlichting of een gebrekkige CO2.

Effecten teveel ijzer in je aquarium

Ijzer in de vorm van FE2 (Ferro) kan schade opleveren bij vissen wanneer het ijzer in zeer hoge concentraties aanwezig is (vermoedelijk vanaf 15 PPM). Deze waardes zijn zeer extreem en komen eigenlijk niet voor in een beplant aquarium tenzij een hobbyist een hele fles Ijzervoeding (FERRO) in een aquarium gooit van 30 liter. Een veel te groot overschot aan ijzer kan ook schadelijk zijn voor aquariumplanten. Ijzer in grote hoeveelheden kan namelijk giftig zijn en de plant beschadigen, wat leidt tot slechte groei, afsterven resulterend in veel algen. De ijzerwaardes in je aquarium kan je dus het beste binnen de range houden in plaats van ongecontroleerd toedienen. Er heerst een algemene opvatting dat een hogere ijzerwaarde kan bijdragen aan de groei van Staghorn Alg, feitelijke bronnen heb ik niet kunnen vinden. In de hobby wordt vaak veel accent gelegd op ijzer terwijl het dus een element is wat maar in kleine hoeveelheden wordt opgenomen.

Op zoek naar de juiste producten?

Hoe ijzer meten?

Ijzer is prima te meten met een druppeltest. Let altijd goed op de testkit en in welke aantallen deze ijzer kan meten. Een ijzerwaarde tussen de 0,5 en 1,5 ppm is ideaal. Iets hoger moet zeker geen probleem zijn maar overdrijf het niet! Toxische niveaus voor aquariumdieren worden bij FE2 (Ferro) gerapporteerd rond de 15 ppm. Dit zijn aantallen die eigenlijk niet voorkomen wanneer je verantwoord omgaat met het doseren van ijzer. De mythe dat veel ijzer goed is voor je planten is simpelweg niet waar. Hoewel sommige planten relatief meer ijzer opnemen (nog steeds in kleine hoeveelheden). Extra ijzer toevoegen is ook zeker niet nodig wanneer waardes binnen de range gemeten worden. Ideaal is ook om eens je waterraport van je leidingwaterbedrijf te bekijken wanneer je leidingwater toevoegt.

ijzer toevoegen aan je aquarium

Meet je geen of zeer weinig ijzer in je aquarium dan zou wat exrtra FE2 (ferro) toevoegen geen kwaad kunnen. Er bestaan supplementen die al voorgemixed zijn met steriel water, poeders die je zelf kan oplossen of ijzertabletten. Ook bevatten veel aquasoils/voedingsbodems over het algemeen al ruim voldoende ijzer. Bij deze laatste kan ijzer moeilijk detecteerbaar zijn omdat de klei korrel het ijzer aan zich bindt en in de bodem afgeeft. Of omdat de voedingsbodem is afgedekt en het ijzer niet in de waterkolom terecht komt. Een oplossing kan zijn om het water via een pipet op te zuigen en te filteren in een koffiefilter om daarna te testen via de reguliere manier. zoals ik al vermelde is een ijzertekort detecteerbaar wanneer er correct gemeten wordt en toevoegen dient te gebeuren in kleine hoeveelheden totdat men binnen de range zit. Bij osmosewater geldt natuurlijk dat ijzer toevoegen (wat vaak al deel uitmaakt van de meeste plantenvoedingen of makkelijk als aparte stof toegevoegd kan worden) wel aan te raden is omdat bij osmosewater alle stoffen zijn verwijderd.

Ijzer heeft snel de neiging om een verbinding aan te gaan met andere elementen in het aquariumwater. Vandaar dat er in plantenvoedingen zogenaamde chelatoren gebruikt worden (kunstmatige verbindingen die er voor zorgen dat ijzer geen verbinding aan gaat met andere elementen). Er zijn veel verschillende chelatoren die gebonden kunnen worden. Voor plantenvoeidngen wordt vaak gekozen voor het DTPA chelator en EDTA. Deze chelatoren geven het beste resultaat. Als (beginnend) hobbyist is dit linteressant om te weten maar er mag vertrouwd worden op gerenommeerde merken dat zij hier veelvuldig onderzoek naar gedaan hebben.

Ijzer verwijderen uit je aquarium

Wanneer je in de waterkolom een ijzeroverschot meet kan het raadzaam zijn om het ijzergehalte wat te verminderen. De makkelijkste manier is om een waterwissel uit te voeren. Je voert dan direct een deel van de (afval)stoffen in je aquarium af. Handig is wel om te weten wat je toevoegt wanneer je leidingwater gebruikt. Nogmaals de tip om het waterkwaliteitsrapport te bekijken van je waterprovider!

conclusie IJZER in je aquarium

Ijzer is een belangrijke bouwstof voor aquariumplanten.
Ijzer wordt in kleine hoeveelheden opgenomen door Aquariumplanten in de vorm van FE2 (Ferro)
Meer ijzer toevoegen zorgt niet voor rodere planten
Een zeer extreem ijzeroverschot kan toxische niveaus voor aquariumplanten en vissen veroorzaken.
Een ijzeroverschot wordt mogelijk gerelateerd aan groei van Staghorn Alg.
Ijzer komt van nature vaak al voor in leidingwater en plantenvoedingen, bekijk je waterraport en meet je aquariumwater eens op de aanwezigheid van ijzer (FE).

Nog hulp nodig?

Wij besteden veel aandacht aan onze blogs en proberen je zoveel mogelijk heldere informatie te verschaffen! Mocht jij nog vragen hebben, word dan zeker lid van onze gezellige Facebook community, volg ons op Instagram voor aquarium inspiratie, of stel je vraag aan ons door een bericht te plaatsen onderaan onze blogartikelen!

Zoals altijd, Succes!

DEZE BLOG IS GESCHREVEN DOOR:

Michael Kroon

Ik heb deze website opgericht om jou te helpen met je aquarium. Lees het gratis stappenplan en meld je aan in onze leuke facebookgroep!

Gratis Aquarium Stappenplan

Benieuwd naar mijn aquarium waterwaardes? Klik op de waarde om meer te leren!

Element/Stof/verbinding	Aanbevolen
Ammonium (NH4)	0 mg/l
Ammoniak (NH3)	0 mg/l
Nitriet (NO2)	0 mg/l
Nitraat (NO3)	20-30 mg/l
Carbonaathardheid (KH)	5-8 dGH
Algehele hardheid (GH)	6-10 dGH
Ijzer (Fe)	0,5-1 mg/l
Fosfaat (PO4)	1-3 mg/l
Temperatuur (C)	22 tot 24 graden Celsius
Koolstofdioxide (CO2)	30 mg/l
Magnesium (Mg)	5-10 mg/l
Potassium (Kalium)	10-30 mg/l
Calcium (Ca)	10-15 ppm

*opmerking: De waterwaardes zoals, in de tabel beschreven, zijn een richtlijn in welke range ik mijn beplante aquaria houd, van 40 liter of meer. Ik maak gebruik van de Estimative Index voedingsstrategie, Co2 toevoeging, voldoende licht en goede (externe) filtratie. Mijn aquaria zijn altijd flink gevuld met een mix aan aquariumplanten (traag en snelgroeiers). Fijn grind of aquasoil gebruik ik graag. Voor aquasoil geldt dat waterwaardes zoals de PH en KH (tijdelijk) beinvloed worden door de soil (verlaagd). Voor aquascapes, aquaria zonder CO2 toevoeging, aquaria met uitsluitend traagroeiende planten zouden mogelijk andere voedingswaardes gehanteerd moeten worden. Elk aquarium is uniek. Vissen moeten altijd centraal staan in het nastreven van ideale leefomstandigheden.