Fosfaat in je beplante Aquarium (PO4)

Een blog over fosfaat en wat het doet met je aquarium(planten)

Een beplant aquarium is prachtig wanneer de planten en vissen optimaal groeien en goed op kleur zijn. Om zo goed mogelijke groei en balans te bewerkstelligen is het enorm belangrijk om inzicht te krijgen in de waterwaardes van jouw aquarium. In dit blog beschrijven wij wat Fosfaat is en wat het doet met je aquarium(planten). Wij gaan uit van een beplant aquarium waar minimaal 70 procent van de oppervlakte is beplant en waar we de Estimative Index methode, Een plantenvoedingsmethode, gebruiken. 

 Er zijn natuurlijk verschillende soorten van aquariumhouden. Er zijn bijvoorbeeld grote en kleine aquaria, veel verschillen in plantenbestand, natuurlijke materialen, vissenbestand en de techniek er om heen. Elk aquarium is daarom ook uniek en vraagt een (doserings)aanpak op maat.

 Er zijn plantenvoedingen die weinig nutrienten bevatten en plantenvoedingen die heel rijk zijn, allen met een specifiek doel. Wij hebben op deze pagina diverse suggestie links geplaatst. 

Waterwaardes testen is een belangrijk onderdeel in de aquariumhobby. Er zijn veel manieren om uiteenlopende waardes te testen. Denk aan een testkit, teststrips, digitale meters en meer! Lees in de blogs hoe je een waarde het beste kan meten!

Wat is Fosfaat?

Fosfaat is een anorganische verbinding van fosfor, zuurstof en andere elementen. Het komt voor in gesteenten en mineralen, maar ook in dierlijke en menselijke weefsels. Het is een essentiële voedingsstof voor alle levende organismen en wordt daarom veel gebruikt in de landbouw als meststof. In het aquarium is fosfaat een belangrijke stof voor de plantengroei. Planten hebben fosfaat nodig om te groeien en gezond te blijven. Een tekort aan fosfaat kan leiden tot een slechte groei en verkleuring van de bladeren. Maar (veel te veel) Fosfaat is niet gezond voor je vissen en kan onbalans veroorzaken in je aquarium. Lees verder hoe dit precies zit!

Hoeveelheid fosfaat in aquarium

De ideale fosfaatwaarde voor een plantenaquarium kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals de soorten planten die in je aquarium staan, geen enkele plant is hetzelfde qua opname van elementen. Zoals eerder beschreven gaan wij uit van een beplant aquarium waar minimaal 70 procent van de oppervlakte beplant is. We kunnen dan stellen dat een waarde tussen de 0,5 mg/l en 2,0 mg/l prima zijn. Eigenlijk komt het er op neer dat je hoe dan ook een fosfaatwaarde wilt meten in je plantenaquarium.

Met de strategie die wij voeren zit er dus best een marge in en afwijken hiervan is niet echt een probleem zolang alle voedingsstoffen maar (ruim) aanwezig zijn.

Het belangrijkste is vooral om bij een dosering ook je verlichting en co2 gehalte goed in te regelen zodat de aquariumplant op alle vlakken genoeg heeft voor optimale groei. Dit resulteert in sterke aquariumplanten en bladeren die resistent zijn tegen algenaantasting. 

Op zoek naar de juiste basis aquarium producten?

effecten van te hoge fosfaat concentraties in je water

Er zijn niet echt grote negatieve effecten te benoemen van hoge fosfaatwaardes in je aquarium. Er zijn aquaria met hoge fosfaatwaardes van bijvoorbeeld 10 ppm waarbij de plantengroei prima is. Zoals eerder al benoemd gaat het vooral om de balans en zijn andere factoren zoals CO2 levels, optimale stroming en optimale verlichting net zo belangrijk. Belangrijk is dus om alle aspecten van het beplante aquarium te bekijken. Echter is een exorbitante hoeveelheid fosfaat nooit goed, als dit bereikt wordt is er ook sprake van laksheid op een bepaald vlak (exorbitant veel voeren, geen onderhoud uitvoeren etc.)

Een nadelig effect van erg hoge waardes kan zijn dat zowel algen als planten sneller groeien als er veel voedingsstoffen in het water aanwezig zijn. Algen zijn microscopisch klein en hebben veel lagere voedingsbehoeften om te overleven in vergelijking met waterplanten. Als planten het niet goed doen omdat ze ondervoed zijn (gebrek aan andere nutrienten), zal dit leiden tot verslechterende oude groei.

De organische eiwitten die vrijkomen door het afbreken van bladeren, triggeren algen-sporen die zich voeden met deze stoffen. Daarom is het vaak te zien dat algen zich hechten aan oudere groei en planten die niet goed groeien.

Van oudsher in de hobby gaat men uit van een nitraat-fosfaat ratio van 10:1. Hoewel dit een prima richtlijn is om mee te starten zegt het eigenlijk weinig over de daadwerkelijke behoefte van je aquariumplanten. Misschien dat een verhouding van 5:2 in jouw aquarium zichtbaar betere resultaten oplevert. Houd hier dus zeker niet teveel aan vast. 

Op zoek naar de juiste basis aquarium producten?

Hoe je fosfaat niveau meten in je aquarium?

De meest voorkomende manier om Fosfaat in je aquarium te meten is met een druppeltestkit. Deze kits bevatten de nodige materialen en instructies om de fosfaatconcentratie in het water te bepalen. Het is belangrijk om de fosfaatniveaus regelmatig te meten om te zorgen dat er voldoende aanwezig is voor je aquariumplanten.

Een opmerking hierbij is dat een aquasoil bodem vooral in het begin erg veel fosfaat kan bevatten maar ook kan opnemen. Een manier om dit goed te meten zou kunnen zijn om een doseerspuitje in je soil te steken en het water te filteren via een koffiefilter. Het schone water kan dan getest worden op aanwezigheid van fosfaat.

Je zal merken, hoe meer structuur je aanbrengt in het onderhouden van je aquarium, toevoegen van plantenvoeding en voeren van vissen dat je fosfaatwaardes redelijk stabiel kunnen blijven. Je bent dan op de goede weg en testen wordt dan steeds minder belangrijk. Je zou dan enkel nog hoeven testen wanneer er problemen zoals algvorming of slechte plantengroei ontstaan in je aquarium.

Fosfaatwaarde in je aquarium verlagen

De beste en goedkoopste manier om je fosfaat te verlagen in je aquarium is door het toedienen van een waterwissel. Ook zal je kritisch moeten kijken naar je dosering, de mate waarin je de vissen voert en de algehele staat van je planten (rottende planten) en bodem. Wij raden het niet aan om je fosfaat te gaan verlagen met producten omdat dit slechts een symptoom bestrijding is in plaats van de oorzaak aan te pakken. Een waterwissel en flinke onderhoudsbeurt zou moeten volstaan. Overmatig vissenvoeren is meestal de oorzaak van te hoge Fosfaatwaardes. Wanneer je planten goed groeien, je geen algen hebt is het prima om fosfaatwaardes aan de hogere kant te hebben. Hobbyisten houden vaak vast aan een 10:1 verhouding tussen Nitraat (No3) en Fosfaat (Po4) alhoewel dit een prima verhouding kan zijn is het geen verhouding die in elk aquarium zal werken. Het kan net zo goed zijn dat een verhouding 5:2 of bijvoorbeeld 15:1 ook werkt in jouw aquarium.  Het belangrijkste is dat beide stoffen dusdanig aanwezig zijn dat de planten ze kunnen gebruiken. 

Fosfaatwaarde in je aquarium verhogen

Fosfaatwaardes in een beplant aquarium moeten soms verhoogd worden. Meten kan je dus via een druppeltest. Blijkt dat er te weinig fosfaat in het aquariumwater zit voor planten om op te nemen? Dan kan je dit makkelijk verhogen door wat kaliumfosfaat toe te dienen, of, wanneer je enkel een voeding toedient met micro elementen, zou je een Macro voeding kunnen toedienen (Nitraat, Fosfaat en Kalium) Ideale waardes fosfaat die wij aanhouden liggen rond de 2. dit is namelijk ruim voldoende voor de aquariumplanten. Vissen zijn niet zo gevoelig voor Fosfaat althans niet in de waardes die doorgaans in onze aquaria voorkomen. Er zijn zelfs aquaria die prima draaiden met een fosfaatgehalte van 10. Echter kan je stellen dat, wanneer er een disbalans plaatsvind in bijvoorbeeld CO2 toevoer of verlichting dat de groei van algen sneller is vanwege het rijke aanbod van nutriënten. 

Conclusie Foosfaat in je aquarium

  • Fosfaat is nodig in je aquarium voor aquariumplantengroei
  • Fosfaat zal niet snel giftig zijn voor de algemene levende dieren in je aquarium
  • Houd een waarde van rond de 2 ppm fosfaat aan en je zit prima in balans
  • fosfaat verlagen kan het makkelijkste gedaan worden door een waterwissel maar vooral moet er gelet worden op de oorzaken hiervan zoals teveel vissenvoeren of plantenvoeding toedienen. 
  • Ik gebruik liever geen Fosfaat eliminerende middelen omdat fosfaat eenmaal belangrijk is voor plantengroei. 

Nog hulp nodig?

Wij besteden veel aandacht aan onze blogs en proberen je zoveel mogelijk heldere informatie te verschaffen! Mocht jij nog vragen hebben, word dan zeker lid van onze gezellige Facebook community, volg ons op Instagram voor aquarium inspiratie, of stel je vraag aan ons door een bericht te plaatsen onderaan onze blogartikelen!

Zoals altijd, Succes!

DEZE BLOG IS GESCHREVEN DOOR:

Michael Kroon

Michael Kroon

Ik heb deze website opgericht om jou te helpen met je aquarium. Lees het gratis stappenplan en meld je aan in onze leuke facebookgroep!

Gratis Aquarium Stappenplan

Liever een filmpje? Ik heb alvast een leerzame video voor je opgezocht:

Benieuwd naar mijn aquarium waterwaardes? Klik op de waarde om meer te leren!

Element/Stof/verbinding Aanbevolen
0 mg/l
0 mg/l
0 mg/l
20-30 mg/l
5-8 dGH
6-10 dGH
0,5-1 mg/l
1-3 mg/l
22 tot 24 graden Celsius
30 mg/l
5-10 mg/l
Potassium (Kalium)
10-30 mg/l
10-15 ppm

*opmerking: De waterwaardes zoals, in de tabel beschreven, zijn een richtlijn in welke range ik mijn beplante aquaria houd, van 40 liter of meer. Ik maak gebruik van de Estimative Index voedingsstrategie, Co2 toevoeging, voldoende licht en goede (externe) filtratie. Mijn aquaria zijn altijd flink gevuld met een mix aan aquariumplanten (traag en snelgroeiers). Fijn grind of aquasoil gebruik ik graag. Voor aquasoil geldt dat waterwaardes zoals de PH en KH (tijdelijk) beinvloed worden door de soil (verlaagd). Voor aquascapes, aquaria zonder CO2 toevoeging, aquaria met uitsluitend traagroeiende planten zouden mogelijk andere voedingswaardes gehanteerd moeten worden. Elk aquarium is uniek. Vissen moeten altijd centraal staan in het nastreven van ideale leefomstandigheden.

Meer aquariumblogs lezen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *